CİZGİ ROMAN
ÇİZGİ ROMAN NEDİR?Genel Tanımı
Gazete, dergi, kitap gibi basılı bir ortamda çizim dizileri aracılığıyla anlatılan öykülere çizgi roman denmektedir. Çizgi romanda anlatımın ağırlığı daha çok çizimlerdedir, ama yazı da, konuşma ve düşünme balonları içinde buna katılır. Ayrıca kısa açıklamalar, ünlem sözcük ve imleri de kullanılır, böylece resimle yazının birbirinden ayrılmaz bir bütün oluşturduğu bir anlatım biçimi ortaya çıkar.
Çizgi romanda çizgiler gerçekçi ya da karikatürleştirilmiş, öyküler de gerçekçi ya da gerçek dışı olabilir. Öykü bir kerede bitebileceği gibi, birkaç dizi boyunca da sürebilir. Önemli olan bunların çizgi romanın bilinen, tanınan kahramanlarının başından geçiyor olmasıdır. Çizimlerin içine yerleştirildiği kareler, öykünün aşamalarını belirler. Öykülerde kullanılacak kare sayısı çizgi romanın yayımlandığı ortama göre 3-4 ile 12-15 arasında değişir. Karelerin sayısı ve düzenlenişi çizimleri olduğu kadar, öykünün konusunu da etkileyen önemli bir öğedir.
Çizgi roman hem biçimi ve yapısı, hem işlevi açısından en çok masala benzer. Her ikisinde de kahramanlar yaşlanmaz, ölmez; hayvanlar, bitkiler insan gibi konuşup davranır; olağan dışı olaylar geçer, doğaüstü güçler kahramanların yardımına yetişir. Bu özellikleriyle çizgi roman masal gibi biraz eğlendirir, biraz ders verir; saniyeleşmiş çağda masalın yerini almıştır denebilir. Çizgi roman önceleri önemsenmemiş hatta hor görülmüştür. Ama daha sonra, en az sinema kadar etkili bir anlatım türü olduğu anlaşılmıştır. Gerek çizim, gerek öykü konusunda küçümsenemeyecek düzeyde sanatçılar yetiştirmiş olması, çizgi romanın bağımsız bir yaratı alanı olarak görülmesini sağlamıştır.
Tarihsel Gelişimi
Görsel öğeleri ardı ardına sıralayarak bir öykü anlatmak çok eskiden beri kullanılan bir yöntemdi. Sanat tarihi bunun kabartma, duvar resmi, mozaik gibi çeşitli alanlardaki örnekleriyle doludur. Grafik sanatlar bu anlatıma en uygun olduğundan resim, oyma baskı, ağaç baskı, minyatür gibi dallarda dizilere dayanan anlatımlar kullanılmıştı. Baskı teknikleri ilerledikçe resimleme, karikatür gibi sanatlarda da çizim dizilerinden yararlanıldı, bu da giderek çizgi romanın bağımsız bir tür biçimine dönüşmesine yol açmıştır.
Çizgi roman basılı bir ortamda yer aldığından gelişmesi de baskı tekniklerinin ilerlemesine paralel olmuştur.
Tekniği
Çizgi romana başlamadan önce kahraman ve karakterlerin tasarımları yapılır. Öykünün genel hatları oturtulur. Çerçeveler kurguya göre yerleştirilir. Her bir çerçevenin içi başlı başına bir kompozisyon oluşturur. Konuşma balonları, kadraj planı, mekan-figür ilişkisi sinemograf bir anlayışla çizilir. Kurşun kalemle yapılan bu çizim bittikten sonra tarama ucu ve çini mürekkebi ile çinilenir (günümüzde farklı teknikler de kullanılmaktadır). Konuşma balonlarının içleri yazılır( kaligrafi). Son olarak orijinal çizimler dizgiye gönderilir.
Çizgi romanda öykü kısıtlaması yoktur. Geçekçi, fantastik, destansı, ironik her tür öykü çizgi roman konusu olabilir. Önemli olan anlatımın güçlü olmasıdır. Bu esas çizgi romanın tekniğini de etkiler. Örneğin öykümüz destansı bir kahramanın maceralarını anlatıyorsa kahraman karakterine uygun çizilmelidir. Güçlü, estetik, yakışıklı ya da güzel olmalıdır. Kahramanın görkemini artırmak ve iyilerin tarafında olduğunu anlatmak için bir takım detaylar gereklidir. Örneğin kafası vücuduna oranla daha küçük, kostümü estetik olmalıdır. Kötü karakterin ise tersine kafası vücuduna oranla daha büyük, kostümü de itici olmalıdır. Bu klişe anlatım yollarından sadece biridir. Çizgi romanda buna benzer ifadeyi güçlendirici yüzlerce teknik vardır.
Sonuçta resimden metine, kompozisyondan kurguya kadar her şey sanatçının hayal gücünün bir eseri olacaktır.
Kuramsal Bir Yaklaşım
Popüler Kültür ve Çizgi Roman
Tarım toplumlarında yönetici sınıfı köylülerin oluşturduğu büyük çoğunluktan katı bir biçimde ayrılarak, nüfus içinde küçük bir azınlığı oluştururlar. Bu ayrım değişen dünyada da devam etmiştir. Geniş halk kitleleri yönetici sınıfa nazaran eğitim seviyesi düşüktür. Yönetenler için bu temel bir farklılaşmadır.sınıflar arasında ne kadar net ayrışmalar olursa kaosa yol açabilecek tartışmalar o kadar azalacaktır. Ekonomik gereksinimleri yüzünden kitleler köylerinde içe dönük bir yaşam sürdürürler. Yöneten sınıfın onlarla yoğun bir iletişim kurmasının kendilerine getireceği bir avantaj olmadığı gibi ayırıcı faktörleri de ( okur-yazarlık, eğitim seviyesi ) silikleştireceği düşünülür. ÖrÇİZGİ ROMAN NEDİR?
Genel Tanımı
Gazete, dergi, kitap gibi basılı bir ortamda çizim dizileri aracılığıyla anlatılan öykülere çizgi roman denmektedir. Çizgi romanda anlatımın ağırlığı daha çok çizimlerdedir, ama yazı da, konuşma ve düşünme balonları içinde buna katılır. Ayrıca kısa açıklamalar, ünlem sözcük ve imleri de kullanılır, böylece resimle yazının birbirinden ayrılmaz bir bütün oluşturduğu bir anlatım biçimi ortaya çıkar.
Çizgi romanda çizgiler gerçekçi ya da karikatürleştirilmiş, öyküler de gerçekçi ya da gerçek dışı olabilir. Öykü bir kerede bitebileceği gibi, birkaç dizi boyunca da sürebilir. Önemli olan bunların çizgi romanın bilinen, tanınan kahramanlarının başından geçiyor olmasıdır. Çizimlerin içine yerleştirildiği kareler, öykünün aşamalarını belirler. Öykülerde kullanılacak kare sayısı çizgi romanın yayımlandığı ortama göre 3-4 ile 12-15 arasında değişir. Karelerin sayısı ve düzenlenişi çizimleri olduğu kadar, öykünün konusunu da etkileyen önemli bir öğedir.
Çizgi roman hem biçimi ve yapısı, hem işlevi açısından en çok masala benzer. Her ikisinde de kahramanlar yaşlanmaz, ölmez; hayvanlar, bitkiler insan gibi konuşup davranır; olağan dışı olaylar geçer, doğaüstü güçler kahramanların yardımına yetişir. Bu özellikleriyle çizgi roman masal gibi biraz eğlendirir, biraz ders verir; saniyeleşmiş çağda masalın yerini almıştır denebilir. Çizgi roman önceleri önemsenmemiş hatta hor görülmüştür. Ama daha sonra, en az sinema kadar etkili bir anlatım türü olduğu anlaşılmıştır. Gerek çizim, gerek öykü konusunda küçümsenemeyecek düzeyde sanatçılar yetiştirmiş olması, çizgi romanın bağımsız bir yaratı alanı olarak görülmesini sağlamıştır.
Tarihsel Gelişimi
Görsel öğeleri ardı ardına sıralayarak bir öykü anlatmak çok eskiden beri kullanılan bir yöntemdi. Sanat tarihi bunun kabartma, duvar resmi, mozaik gibi çeşitli alanlardaki örnekleriyle doludur. Grafik sanatlar bu anlatıma en uygun olduğundan resim, oyma baskı, ağaç baskı, minyatür gibi dallarda dizilere dayanan anlatımlar kullanılmıştı. Baskı teknikleri ilerledikçe resimleme, karikatür gibi sanatlarda da çizim dizilerinden yararlanıldı, bu da giderek çizgi romanın bağımsız bir tür biçimine dönüşmesine yol açmıştır.
Çizgi roman basılı bir ortamda yer aldığından gelişmesi de baskı tekniklerinin ilerlemesine paralel olmuştur.
Tekniği
Çizgi romana başlamadan önce kahraman ve karakterlerin tasarımları yapılır. Öykünün genel hatları oturtulur. Çerçeveler kurguya göre yerleştirilir. Her bir çerçevenin içi başlı başına bir kompozisyon oluşturur. Konuşma balonları, kadraj planı, mekan-figür ilişkisi sinemograf bir anlayışla çizilir. Kurşun kalemle yapılan bu çizim bittikten sonra tarama ucu ve çini mürekkebi ile çinilenir (günümüzde farklı teknikler de kullanılmaktadır). Konuşma balonlarının içleri yazılır( kaligrafi). Son olarak orijinal çizimler dizgiye gönderilir.
Çizgi romanda öykü kısıtlaması yoktur. Geçekçi, fantastik, destansı, ironik her tür öykü çizgi roman konusu olabilir. Önemli olan anlatımın güçlü olmasıdır. Bu esas çizgi romanın tekniğini de etkiler. Örneğin öykümüz destansı bir kahramanın maceralarını anlatıyorsa kahraman karakterine uygun çizilmelidir. Güçlü, estetik, yakışıklı ya da güzel olmalıdır. Kahramanın görkemini artırmak ve iyilerin tarafında olduğunu anlatmak için bir takım detaylar gereklidir. Örneğin kafası vücuduna oranla daha küçük, kostümü estetik olmalıdır. Kötü karakterin ise tersine kafası vücuduna oranla daha büyük, kostümü de itici olmalıdır. Bu klişe anlatım yollarından sadece biridir. Çizgi romanda buna benzer ifadeyi güçlendirici yüzlerce teknik vardır.
Sonuçta resimden metine, kompozisyondan kurguya kadar her şey sanatçının hayal gücünün bir eseri olacaktır.
Kuramsal Bir Yaklaşım
Popüler Kültür ve Çizgi Roman
Tarım toplumlarında yönetici sınıfı köylülerin oluşturduğu büyük çoğunluktan katı bir biçimde ayrılarak, nüfus içinde küçük bir azınlığı oluştururlar. Bu ayrım değişen dünyada da devam etmiştir. Geniş halk kitleleri yönetici sınıfa nazaran eğitim seviyesi düşüktür. Yönetenler için bu temel bir farklılaşmadır.sınıflar arasında ne kadar net ayrışmalar olursa kaosa yol açabilecek tartışmalar o kadar azalacaktır. Ekonomik gereksinimleri yüzünden kitleler köylerinde içe dönük bir yaşam sürdürürler. Yöneten sınıfın onlarla yoğun bir iletişim kurmasının kendilerine getireceği bir avantaj olmadığı gibi ayırıcı faktörleri de ( okur-yazarlık, eğitim seviyesi ) silikleştireceği düşünülür. Ör